Эртний хүмүүс ногоо жимс самраар хооллодог байжээ. Хvний шvд, ходоод, гэдэсний зохион байгуулалтыг судлаад хvн гарал vvслээрээ ургамал болон сvvн тэжээлтэн байсныг нотолсон байдаг. Колумбын Их сургуулийн доктор Г.С. Хантинген хvний биеийн бvтэц зvйн харьцуулсан судалгаагаар махчин амьтны нарийн, бvдvvн гэдэс богинохон, шулуун гөлгөр, харин мах иддэггvй амьтных урт байдаг байна.
Эртний хүмүүс ногоо жимс самраар хооллодог байжээ. Хvний шvд, ходоод, гэдэсний зохион байгуулалтыг судлаад хvн гарал vvслээрээ ургамал болон сvvн тэжээлтэн байсныг нотолсон байдаг. Колумбын Их сургуулийн доктор Г.С. Хантинген хvний биеийн бvтэц зvйн харьцуулсан судалгаагаар махчин амьтны нарийн, бvдvvн гэдэс богинохон, шулуун гөлгөр, харин мах иддэггvй амьтных урт байдаг байна.
Байгалаасаа ургамлаар хооллогч бусад амьтны нэгэн адил хvн төрөлхтөний бvдvvн, нарийн гэдэсний урт 8.5 метр байдаг ажээ. Нарийн гэдэс олон нугалардаг, хана нь хуниастай, бас гөлгөр биш учраас бидний идсэн мах гэдсэн дотор удаан хугацаагаар байж, муудаж ялзран хорт бодис ялгаруулдаг. Тэрхvv хорт бодисыг шулуун гэдэсний хорт хавдрын шалтгаан гэж vздэг ба эдгээр хорт бодисыг зайлуулах vvрэгтэй элэгний ачааллыг ихэсгэж, элэгний хатуурал, тэр ч бvv хэл элэгний өмөн өвчин vvсэх нөхцөл болдог.
Хvнийг vхэлд хvргэж буй шалтгааны хоёр дахь нь өмөн vv гэдэг. Махыг шарж, хайрах нь хvчтэй канцероген агуулдаг нэг зvйлийн химийн бодис vvсгэдэг болохыг судалгаа харуулжээ. Энэ химийн бодисыг өгсөн хулгана яс, цус, ходоодны гэх мэт өмөн өвчнөөр өвчилсөн байна. Судлаачид, хөхний өмөнгөөр өвдсөн хулганы хөхvvлж байгаа зулзага бас өмөн өвчнөөр өвчилдгийг тогтоосон байна.
Хvний өмөн өвчний эсийг амьтанд тарихад ч тэр амьтан өмөн vv туссан байна. Тэгэхээр бидний өдөр тутмын иддэг мах ийм өвчтэй малын мах байсан бол тvvнийг нь бие махбоддоо аваад өвчлөх магадлал их болно. Ихэнх хvн мал нядлах газрын махыг мал эмнэлэг, ариун цэврийн шалгалтад орсон гэж боддогоос цэвэрхэн, аюулгvй гэж vздэг. Vнэндээ мал нядлах газар өдөр бvр өдий төдий хонь, vхэр, гахай, тахиа алж, худалдаж байгаа тул амьтан болгоны хорт хавдартай эсэхийг нэг бvрчлэн шалгах бололцоо байхгvй.
Амьтан болгоныг бvv хэл зvсэм маханд өмөн өвчний эс байгаа эсэхийг нягтлан шалгах туйлын бэрхшээлтэй юм. Одоо vед махны vйлдвэрт толгой нь сэжигтэй бол толгойг нь хаяж, хөл нь өвчтэй бол хөлийг нь хаях арга хэрэглэж зөвхөн өвчтэй хэсгийг нь салгаж хаяад vлдсэнийг нь худалдаж байна. Vvнээс гадна санаа зовох өөр нэг зvйл байна. Амьтныг бордох тэжээл, антибиотик болон өсөлт хурдасгах даавар, стеройд зэргийг агуулсан эм бэлдмэлийг амьтны тэжээлд холих буюу биед нь шууд тарьдаг. Дулааны улиралд зах дээр махаа муудуулахгvй гэж наймаачид янз бvрийн химийн зvйл шахдаг гэсэн яриа нийтийн дунд байдаг. Тийм мах идвэл дээрх бодисууд хvний биед шингэдэг байна.
Зарим хvн цагаан хоол хэрэглэхэд шим тэжээл дутагдана гэж vздэг. Америкийн гэмтэл согогийн эмнэлгийн мэргэжилтэн доктор Миллер Тайваньд дөчин жил ажиллахдаа бvх ажилтан, өвчтөнvvд нь цагаан хоол иддэг эмнэлэг байгуулсан байна. Тэрээр “Ургамал болон махаар аль алинаар нь хооллож чаддаг амьтан бол хулгана юм. Хоёр хулганыг тусгаарлаад нэгэнд нь мах идvvлж, нөгөөд нь цагаан хоол идvvлэхэд тэр хоёрын өсөлт бойжилт адилхан, гэхдээ ургамлаар хооллодог хулгана өвчин эсэргvvцэх чадвар сайтай, урт насалдгийг харж болно.
Vvнээс гадна өвчин тусвал ургамал хоолтой нь тvргэн эдгэрч байсан” гэжээ. Орчин цагийн шинжлэх ухааны эм бэлдмэл хэчнээн сайжирсан ч зөвхөн өвчнийг л эмнэж чаддаг. Харин зөв хvнс хоолны зvйл бол хvмvvсийг эрvvл саруул байлгаж чадна. Ургамлын гаралтай хvнсний зvйл махыг бодвол шим тэжээлт чанарын шууд эх булаг юм. Хvмvvс мах иддэг, гэтэл бидний идэж байгаа амьтны шим тэжээлийн эх булаг нь ургамал ногоо л байдаг.
Ихэнх амьтан богино настай, бас хvнд байдаг бvх өвчнийг тээж байдаг. Энэ нь хvн төрөлхтөний өвчин эмгэг нь өвчтэй малын мах идсэнээс vvсэлтэй байх тун магадлалтайг харуулж байна. Тиймээс хvн шим тэжээлээ яагаад шууд ургамлаас шууд авдаггvй юм бэ? Доктор Миллер “Эрvvл мэндээ сайн байлгая гэвэл бvх шим тэжээлээ авахад зөвхөн vр тариа, буурцаг ногоо л хэрэгтэй” гэжээ. Одоогоос 20 гаруй жилийн тэртээ Америкийн Хоол судлалын Холбооноос “Хэрэв шим тэжээлт чанарыг нь зохистой тохируулж чадвал цагаан хоол эрvvл мэндэд тустай, шим тэжээлээр хангалттай гэж vзэж байна” хэмээн зарлажээ.
Зөв зохицуулсан цагаан хоол эрvvл, тэжээллэг төдийгvй зарим өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх болон эмчилгээний ач холбогдолтой. Нэрт цагаан хоолтон, доктор Ж.Х.Келлог “Бид ургамал ногооны зvйл идвэл идэшний зvйл маань ямар өвчтэй байсан бол гэж сэтгэл зовних хэрэггvй тул сэтгэл таатай сайхан хооллоно шvv” гэжээ.
Махан хоолыг боловсруулахад ургамал болон цагаан идээнээс илvv ажиллагаа шаардагдах ба бие махбодийн илvv ажилбар бvр нь хvнийг ядраадаг. Харин жимс, хvнсний ногоо махнаас 10 дахин, сvv цагаан идээ 5 дахин хялбар шингэцтэй бөгөөд биеэс хортой бодисыг гадагшлуулж, хоргvйжvvлдгийг Шинжлэх ухаан хэдийн нотолсон билээ.
Цагаан хоолтны уургийн гол эх vvсвэр болох буурцгийн төрлийн ургамал /төрөл бvрийн шош, вандуй, буурцаг/ хялбар шингэцтэйн дээр мах, өндөг, сvvний нэгэн адил бvх л vл орлуулагч аминхvчлийг агуулсан төгс уурагтай, мөн ханаагvй тос, эслэг, аминдэм болон эрдэс бодисын эх булаг болдог.Тухайлбал, 100 гр шар буурцгийн шинэ бяслаг /дvпv/ сvvнээс кальцийг 1.7, фосфор 2, калийг 1.3 дахин их агуулж, төмрийн агууламж нь махныхтай ойролцоо бөгөөд антиоксидант /исэлдэл хориглогч/ бvлэг бодис болох изофлавиныг 200 мг буюу өөр ямар ч бvтээгдэхvvнд байхгvй хэмжээгээр агуулдаг байна.
Доктор Миллер дvпvг “ясгvй мах” гэж нэрлээд энэ бvтээгдэхvvн нэн тэжээллэг тул хэрэглэхэд, шаардлагатай шим тэжээлээ хангалттай авч, урт насална гэжээ. Цагаан хоолт хvн хоол хvнснээсээ хангалттай хэмжээний уураг авч чаддаг уу? Дэлхийн эрvvл мэндийн байгууллагын зөвлөснөөр бид өдөр тутам авах илчлэгийнхээ 4.5 хувийг уургаас авч болно. Буудайд 17%, цэцэгт байцаанд 45%, цагаан будаанд 8% -ийн уургийн төрлийн илчлэг агуулагддаг байна.
Иймээс мах хэрэглэхгvйгээр уургаар баялаг хоол хvнстэй байх нь тун хялбар бөгөөд энэ нь бидний өөрөө өөртөө барьж буй нэг ёсны бэлэг юм. Архи, тамхи хэрэглэхийг эс тооцвол мах идэхээс илvv хvний эрvvл мэндэд хор болох зvйл байхгvй ажээ.
Дэлхий дээр амьдарч байсан vе vеийн олон алдартнууд цагаан хоолтон байжээ. И.Ньютон, Леонардо Да Винчи, Рабиндранат Таагvvр, Лев Толстой, Махатма Ганди, Диана гvнж, одоо бидний дунд Лео Каприо, Мадонна, Пол Маккартни гээд мөн олимп, дэлхийн олон удаагийн аварга тамирчидыг ч нэрлэж болно. Алберт Эйнштейн хэлэхдээ: “Миний бодлоор цагаан хоолны улмаас хvний зан чанарт гардаг өөрчлөлт, ариусах нөлөө нь хvн төрөлхтөнд ихээхэн ашигтай юм. Иймээс хvмvvс цагаан хоол идэхийг сонгох нь буян хишигтэй болоод амар амгалан хоёр талтай юм” гэжээ.
Амьтныг алахад тэд асар их цочирдон айж, тарчлал болоод өшөө хорслыг мэдэрдэг. Vvний улмаас тэд хорт бодис ялгаруулж тэр нь маханд нь шингэж vлддэг ба махыг нь идэж буй хvмvvст хор нөлөө нь тусдаг байна. Амьтны хэлбэлзлийн давтамж хvнийхээс доогуур болохоор бидний хэлбэлзэлд нөлөөлж билиг ухааны хөгжлийг өөрчилдөг ажээ.
Харин монголчууд эрт дээр vеэс мах бага хэрэглэдэг, бие сайтай, баатарлаг, билиг оюун хурц ард тvмэн байлаа. Vvний нотолгоо бол бидний өвөг дээдэс жилийн гуравны нэгд нь л махан хvнс бага хэмжээгээр хэрэглэж бусад vед нь цагаан хоол иддэг байсныг тvvхийн хуудаснаа тэмдэглэн vлдээснээс харж болно. Тиймээс бид өнөөдөр өвөг дээдсийнхээ ариун сургаалийг дагадаггvй юмаа гэхэд эрvvл мэндээ бодож мах бага хэрэглэх нь зайлшгvй чухал болж байна даа. Харин одоо дэлхий нийтээрээ цагаан хоол хэрэглэхийг уриалж байна.
Энэ нь дээр миний нэлээд тvлхvv өгvvлсэн эрvvл мэнддээ санаа тавих шалтгаанаар цагаан хоолтон болох ёстой. Мөн шинжлэх ухаан ч байх vvднээс, энэрэл нигvvслийн бvхий л vvднээс, дээр нь дэлхий ертөнцийг аврахын тулд бид цагаан хоолтон болох ёстой ажээ. Барууны орнууд болон Америкт хvмvvс долоо хоногт ганцхан удаа цагаан хоол идэх юм бол жил бvр 16 сая өлөн зэлмэн хvнийг аврах боломжтой гэдгийг судалгаагаар тогтоожээ. Эцэст нь дурьдахгvй өнгөрч боломгvй нэг мэдээ байгаа нь өнөөдөр дэлхий дээр бараг нэг тэрбум хvн өлсгөлөн болоод хоол тэжээлийн хомсдолд зовж байна. Жилд 40 сая хvн өлсөж vхэж байгаагийн ихэнх нь хvvхэд байна.
0 comments:
Post a Comment